Beleidssuggesties
In ons manifest vatten wij onze belangrijkste suggesties samen voor beleid, financiering en samenwerking op het vlak van collectief wonen. Deze suggesties zijn mogelijk binnen de huidige wetgeving en het landelijk beleid en wórden al toegepast bij enkele gemeenten.
Op deze pagina vindt u per beleidssuggestie uit ons manifest een verdieping op deze suggestie, ter inspiratie voor uw eigen verkiezingsprogramma en het beleid dat daaruit volgt.
3.
Stel een beleidskader collectieve woonvormen op (binnen de bebouwde kom en in het buitengebied) en inventariseer (en reserveer) potentiële locaties, waaronder locaties in bestaande wijken t.b.v. geclusterde woonvormen voor senioren en (zorgbehoevende) ouderen.
Beleidskader collectieve woonvormen
Leg in een beleidskader vast hoe uw gemeente meer ruimte creëert voor collectieve en andere woonvormen. Bijvoorbeeld door het wegnemen van huidige barrières en het publiekrechtelijk afdwingen van collectieve woonvormen.
Beschrijf in het kader de doelstellingen, doelgroepen, woonvormen, het streefpercentage en hoeveel collectieve woningen landen in vastgestelde plannen. Zorg daarbij dat het beleid publiekrechtelijk afdwingbaar is. Geef ook aan binnen welke kaders burgers de ruimte krijgen om een wooninitiatief te realiseren en op welke criteria uw gemeente deze initiatieven toetst.
In de gemeente Breda is sinds oktober 2020 CPO beleid ‘Collectief bouwen in Bredase wijken en dorpen’ in werking getreden, waarmee de gemeente nog meer ruimte wil afdwingen voor collectieve woonvormen. Hiermee worden ook collectieven op particuliere gronden mogelijk gemaakt. (https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2020-267493.html).
De gemeente Boekel heeft – vooruitlopend op de nieuwe omgevingswet – een Omgevingsplan Buitengebied gemaakt. In dit nieuwe type bestemmingsplan zijn de doelstellingen voor het buitengebied vastgelegd. In het geval van gemeente Boekel zijn dat economische kracht, ruimtelijke- en landschappelijke kwaliteit en een goed, gezond woon- en leefklimaat.
Reserveren van potentiële locaties
Passief grondbeleid is onvoldoende om een verandering teweeg te brengen. Het actief aanwijzen en reserveren van locaties, is noodzakelijk om de doelstellingen en streefpercentages van uw gemeente te halen.
Omdat de doelgroep voor deze woonvormen heel divers is – en mensen graag binnen hun eigen wijk verhuizen – is het belangrijk om locaties in verschillende wijken, dorpen en in het buitengebied te creëren. Hiermee is de kans het grootst dat er verhuisbewegingen binnen uw eigen gemeente op gang komen.
Binnen de bebouwde kom kunnen vrijkomend (maatschappelijk) vastgoed en/of inbreidingslocaties benut worden voor collectieve woonvormen. Ook in het buitengebied zijn tal van mogelijkheden voor nieuwe woonvormen, zonder dat het tot extra verstening leidt. Zo zijn er veel voorbeelden waarin agrarische bedrijven zich verbreden en vastgoed transformeert tot verschillende woonconcepten. Voorbeelden hiervan zijn gedeelde erven, woonboerderijen en combinaties van wonen met zorg.
Stads- en dorpsranden, tot slot, zijn interessant voor het creëren van multifunctionele ruimten waar natuur, recreatie, kleine industrie en ruimte voor duurzame energieproductie, gecombineerd kan worden met coöperatieve woningbouw.
Gemeente Amsterdam wijst in alle stadsdelen actief locaties aan voor zelfbouw, CPO en wooncoöperaties. Dit geeft een enorme boost aan het aantal projecten waarin burgers zelf initiatief nemen. De informatie is duidelijk en goed vindbaar op de website van de gemeente. https://www.amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/zelfbouw/beschikbare-kavels/
Geclusterde woonvormen voor senioren
Uw Gemeente doet er goed aan om flink in te zetten op geclusterde woonvormen voor senioren en (zorgbehoevende) ouderen, liefst binnen hun eigen vertrouwde sociale netwerk en omgeving: in de eigen wijk.
Door het verdwijnen van de verzorgingshuizen als ‘tussenvoorziening’, verblijft 90-95% van de ouderen tot op hoge leeftijd en vaak alleen in hun zelfstandige woning en zullen daar (op enig moment) hulp, begeleiding en zorg moeten krijgen. Eenzaamheid neemt hierbij toe.
Deskundigen wijzen erop dat een toenemend aantal ouderen afhankelijk wordt van burenhulp en sociale netwerken, ook buiten de eigen familie, soms ook als aanvulling op of als vervanging van de professionele zorg.
Voor ouderen met en zonder zorgbehoefte zijn hiervoor vele duizenden passende woningen en wooncomplexen nodig (Actiz/Nationale Zorgautoriteit/SCP 2019, Commissie Bos 2020, etc.).
In reactie hierop is bij jongere ouderen al een ontwikkeling zichtbaar om in een meer collectief of gezamenlijk verband te willen gaan wonen.
Om toename van het aanbod te bevorderen, heeft het ministerie van VWS de Stimuleringsregeling Wonen en Zorg opgesteld, waarmee begeleiding en financiering mogelijk wordt van (zelfbouw)plannen van burgerinitiatieven en sociale ondernemers voor geclusterde woonvormen voor (o.a.) ouderen.
https://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/stimuleringsregeling-wonen-en-zorg-swz
Ook is de Taskforce Wonen en Zorg opgericht, bestaand uit VNG, Aedes, ActiZ en de ministeries VWS en BZK. De Taskforce Wonen en Zorg stimuleert en ondersteunt gemeenten, woningcorporaties en zorgorganisaties bij een gezamenlijke aanpak van de lokale woonopgave voor zelfstandig wonende ouderen. Op deze site vindt u voorbeelden ter inspiratie, praktische handreikingen en de mogelijkheid om melding te maken van knelpunten die deze opgave in de weg staan https://www.taskforcewonenzorg.nl/
